Stało się! TSUE po raz pierwszy zajmie się sprawami kredytów oprocentowanych stawką referencyjną WIBOR. SO w Częstochowie jako pierwszy w Polsce postanowił zadać pytania do sądu europejskiego, dzięki którym złotówkowicze być może dołączą do grona frankowiczów i uwolnią się od kredytów. Czy polskie kredyty złotowe WIBOR będą masowo unieważnianie? Jakie pytania zadał Sąd Okręgowy i jaki wyrok zapadnie w TSUE? Czy sądy zaleje fala pozwów kredytów złotowych? O tym, w dzisiejszym wpisie.
WIBOR zgodny z dyrektywą 93/13?
Stało się to! MAMY PIERWSZE PYTANIA DO TSUE WS. WIBOR (*przewidywaliśmy to już dawno temu, m.in. w pierwszej w polsce publikacji dla kredytobiorców).
Teraz jednak wiemy już na 100 %, że TSUE zajmie się polskimi kredytami złotowymi. SO w Częstochowie (sygn. akt I C 1226/23), jako pierwszy sąd w Polsce, postanowił zapytać TSUE o polskie kredyty i sprawdzić, czy do kredytów WIBOR-ych może mieć zastosowanie dyrektywa 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.
Sąd Okręgowy zadał szereg kluczowych pytań do TSUE, od których odpowiedzi zależy dalszy los polskich kredytobiorców (kredyty WIBOR)
Poniżej prezentujemy pytania zadane przez Sąd:
Czy art. 1 ust. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że pozwala on na badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR?
W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze, czy art. 4 ust. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że pozwala on na badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR?
W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze i drugie, czy art. 3 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że zapisy umowy dotyczące zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR można traktować jako stojące w sprzeczności z wymogami dobrej wiary i powodujące znaczącą nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta, z uwagi na niewłaściwe poinformowanie konsumenta odnośnie narażenia na ryzyko zmiennej stopy procentowej, w tym w szczególności niewskazaniu, w jaki sposób ustala się wskaźnik referencyjny będący podstawą ustalania zmiennego oprocentowania i jakie wątpliwości są związane z jego nietransparentnością oraz nierównomierny rozkład tego ryzyka na strony umowy?
W przypadku pozytywnej odpowiedzi na wcześniejsze pytania, czy art. 6 ust 1 w zw. z art. 3 ust. 1 i 2 zdanie 2 oraz art. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, iż w przypadku uznania za nieuczciwe postanowienia umownego dotyczącego zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR możliwym jest dalsze funkcjonowanie umowy, w której wysokość oprocentowania kwoty kapitału kredytu będzie się opierała na drugim składniku ustalającym wysokość oprocentowania zawartym w umowie, to jest stałej marży banku, co spowoduje zmianę oprocentowania kredytu ze zmiennego na stałe?
Kredyty WIBOR – odpowiedzi na pytania TSUE
Dla osób, które na co dzień nie zajmują się prawem bankowym, treść pytań może budzić uzasadnione wątpliwości. Postaramy się to wyjaśnić.
Otóż pierwsze trzy pytania dotyczą przede wszystkim tego, czy stawka WIBOR, może być w ogóle badana pod kątem dyrektywy 93/13. Czy już samo nienależyte poinformowanie o ryzyku zmiennej stopy procentowej powoduje wadliwość umowy?
Przypomnijmy, że instytucje bankowe mają obowiązek udzielać kredytobiorcom informacji wystarczających do podjęcia świadomej i rozważnej decyzji o zawarciu umowy kredytowej. Bank powinien umożliwić przeciętnemu konsumentowi, który jest właściwie poinformowany, uważny i rozsądny, zrozumienie konkretnego sposobu obliczania tej stopy procentowej. Konsument powinien być w stanie oszacować potencjalne istotne konsekwencje ekonomiczne tego warunku dla swoich zobowiązań finansowych na podstawie jednoznacznych i zrozumiałych kryteriów. Banki winny przedstawiać zestawienia oraz wykresy z lat ubiegłych, ostrzegać przed wzrostem rat.
Ostatnie pytanie to kluczowa kwestia dla wszystkich, którzy zdecydują się na pozwania banku o unieważnienia WIBOR . Jeżeli trybunał dojdzie do przekonania, że polskie umowy można badać pod kątem dyrektywy 93/13 i w oparciu o nią kwestionować umowę, to czy wskutek eliminacji fragmentu umowy dot. WIBOR, umowa ta może być unieważniona w całości czy jedynie w części? Czy kredyt może funkcjowować jako kredyt PLN oparty o samą marżę- a więc bardzo nisko oprocentowany?
Kredyty WIBOR wadliwe czy też nie?
W Polsce od kilku lat toczy się zażarta dyskusja na temat tego, czy kredyty oparte o stawkę referencyjną WIBOR są wadliwe. Pełnomocnicy kredytobiorców (w tym również nasza kancelaria, która prowadzi już ponad 40 spraw dot. umów WIBOR) podnoszą, że WIBOR ustalany jest sztucznie, jest zawyżony, transparentny a polskie kredytu są najdroższe w całej UE.
Banki z kolei wskazują, że nad prawidłowością ustalania WIBOR czuwa administrator-, spółka Benchmark i wskaźnik ten w ogóle nie podlega badaniu; nadto jest zgodny z rozporządzeniem BMR.
Kto ma rację w tym sporze? Przypominamy, iz w sprawach frankowych banki też od lat twierdziły, że umowy są prawidłowe a obecnie 98 % wygrywają frankowicze.
Kluczowe pytanie, jakie pojawia się w tej kwestii, jest następujące: czy banki wypełniały należycie obowiązek informacyjny, wskazując na realne ryzyko wzrostu rat? Czy wibor, który z założenia miał być wskaźnikiem referencyjnym odzwierciedlającym poziom stóp procentowych, po jakim banki udzielają sobie pożyczki, skoro takich transakcji po prostu nie ma? Już na pierwszy rzut oka jawi się nam tutaj wiele analogii ze spraw frankowych- czerpanie nieuprawnionych zysków, oszustwa na kursach, nieinformowanie o ryzyku.
Złotówkowicze pójdą drogą frankowiczów?
Jeżeli TSUE odpowie pozytywnie na pytania polskiego sądu, możemy spodziewać się kolejne lawiny pozwów. Obecnie w sądach toczy się już ponad 1000 spraw. Sądy udzielają licznych zabezpieczeń, lecz na wyroki musimy zaczekać.
Przypominamy, że wątpliwości dot. kredytów WIBOR zaczął dostrzegać również Rzecznik Finansowy, który w jednej ze spraw powziął poważne wątpliwości co do tego, czy fakt przedłożenia kredytobiorcy do podpisu pliku dokumentów informujących go o ryzyku zmiany stopy procentowej jest równoznaczny z tym, że bank spełnił ciążący na nim obowiązek informacyjny.
Do orzeczenia TSUE poczekamy jeszcze zapewne co najmniej rok. W tym czasie większość sądów zawiesi postępowania do czasu odpowiedzi na pytania. Nie możemy się jednak już doczekać orzeczenia. Mamy nadzieję, że wspólnymi siłami zmienimy system bankowy w Polsce i już niedługo Polacy podobnie jak obywatele innych krajów będą zaciągać tanie i uczciwe kredyty.
Będziemy na bieżąco informować Państwa o postępach w sprawie kredytów WIBOR. Jeżeli chcesz abyśmy dokonali analizy Twojej umowy kredytowej, prześlij ją do nas na adres:
kancelaria@cno-legal.pl lub zadzwoń 511 030 795- telefon bezpośredni do mec. Daniela Ostaszewskiego.
