Zgodnie z ogólnymi przepisami dotyczącymi postępowania upadłościowego dla wszystkich przedsiębiorców, w tym również dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą jedyną możliwością ogłoszenia upadłości jest tryb ogólny, czyli tzw. “upadłość gospodarcza”.
Ten tryb wiąże się ze znacznie większymi kosztami i obowiązkami formalnymi – choćby w odniesieniu do zakresu niezbędnych do przygotowania dokumentów. Samo postępowanie jest znacznie dłuższe i bardziej skomplikowane i co szczególnie istotne wcale nie kończy się oddłużeniem. Do tego potrzeba odrębnego wniosku – już po zakończeniu właściwego postępowania – który dłużnik będący osobą fizyczną musi złożyć w ciągu maksymalnie 30 dni. Po upływie tego terminu nie ma już możliwości oddłużenia.
Co więcej, tryb upadłości gospodarczej zawiera również pewne ograniczenia, które w praktyce mogą uniemożliwić wielu przedsiębiorcom – w tym w szczególności jednoosobowym przedsiębiorcom – jej skuteczne przeprowadzenie. Po pierwsze dłużnik musi posiadać więcej niż jednego wierzyciela. Po drugie – co szczególnie istotne – majątek posiadany przez dłużnika musi pozwalać na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego. Zgodnie z art. 13 ust. 1 prawa upadłościowego Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów. Koszty postępowania upadłościowego w trybie gospodarczym najczęściej są wysokie i wynoszą od kilkudziesięciu tysięcy złotych wzwyż. Oznacza to, że dłużnik, który znajduje się w bardzo trudnej sytuacji finansowej i nie ma środków na pokrycie takich kosztów nie będzie mógł w ogóle uzyskać upadłości w tym trybie.
W takiej sytuacji jedynym rozwiązaniem dla jednoosobowych przedsiębiorców jest przeprowadzenie upadłości w trybie konsumenckim, w którym takie ograniczenie nie istnieje i na upadłość oraz oddłużenie mogą liczyć nawet dłużnicy nie posiadający jakiegokolwiek majątku. W obecnym stanie prawnym nie jest już również przeszkodą dla przeprowadzenia upadłości konsumenckiej, sytuacja, w której długi wynikają z prowadzonej działalności gospodarczej. Wystarczy, że w momencie składania wniosku dłużnik nie będzie już posiadał statusu przedsiębiorcy. Można więc zakończyć prowadzenie działalności gospodarczej i wyrejestrować ją z rejestru CEiDG, żeby już – dosłownie – na drugi dzień móc złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości w trybie konsumenckim. Dla dłużników będących jednoosobowymi przedsiębiorcami, często może to być jedyna opcja, ponieważ z praktyki wynika, że najczęściej w momencie rozważania wniosku o upadłość ich sytuacja jest już na tyle ciężka, że nie mają możliwości pokrycia wysokich kosztów związanych postępowaniem upadłościowym w trybie gospodarczym.
