Sankcja darmowego kredytu to coraz częściej poruszany temat w kontekście kredytów konsumenckich. Mechanizm ten pozwala kredytobiorcom na spłatę zobowiązania bez dodatkowych kosztów, jeśli bank naruszył przepisy ustawy o kredycie konsumenckim. O tym, jak rozpoznać nieprawidłowości w umowie i jakie kroki podjąć, by skorzystać z tej sankcji, opowiedział na antenie BIZNES24 radca prawny Daniel Ostaszewski.
Wywiad w formie wideo:
Na czym polega sankcja darmowego kredytu?
Sankcja ta wynika z ustawy z 2011 roku dotyczącej kredytów konsumpcyjnych do kwoty 255 550 zł. Jeśli bank popełnił błędy formalne lub materialne przy zawieraniu umowy, kredytobiorca może ubiegać się o zwrot wszystkich zapłaconych kosztów – odsetek, prowizji oraz innych opłat. W praktyce oznacza to, że klient spłaca jedynie pożyczoną kwotę, bez dodatkowych obciążeń.
Jakie błędy popełniają banki?
Ustawa o kredycie konsumenckim zawiera katalog naruszeń, które mogą prowadzić do zastosowania sankcji darmowego kredytu. Najczęstsze uchybienia to:
- Nieprawidłowe określenie całkowitej kwoty kredytu – banki błędnie uwzględniały w niej prowizję, co prowadziło do zawyżenia wartości zobowiązania.
- Nieprawidłowe informowanie o rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania (RRSO).
- Brak właściwych informacji dotyczących kosztów kredytu oraz zasad jego oprocentowania.
Według eksperta, błędy takie występują nawet w 80-85% umów zawartych przed 2020 rokiem. W późniejszych latach banki zaczęły poprawiać swoje dokumenty, choć nadal zdarzają się przypadki naruszeń.
Które banki mają najwięcej błędów w umowach?
Daniel Ostaszewski wskazał, że najczęściej analizowane przez jego kancelarię błędne umowy pochodzą z banków takich jak Alior Bank, PKO BP, Santander, Millennium czy BNP Paribas. Szczególnie problematyczne są umowy sprzed 2020 roku. W ostatnich latach banki zaczęły poprawiać swoje procedury, ale wcześniejsze zobowiązania wciąż stanowią podstawę do roszczeń klientów.
Jak pozwać bank?
Osoby, które podejrzewają, że ich umowa kredytowa zawiera błędy, mogą podjąć następujące kroki:
- Analiza umowy – najlepiej skorzystać z pomocy prawnika specjalizującego się w kredytach konsumenckich.
- Złożenie reklamacji do banku – w niektórych przypadkach bank może sam zwrócić koszty.
- Pozew do sądu – jeśli bank nie uzna roszczeń, można wystąpić na drogę sądową.
Obecnie w polskich sądach toczy się około 10 tysięcy spraw dotyczących sankcji darmowego kredytu, a liczba ta szybko rośnie. Kluczowe znaczenie dla przyszłych postępowań będzie miał wyrok TSUE, który ma zapaść 13 lutego 2025 roku.
Podsumowanie
Sankcja darmowego kredytu to potężne narzędzie chroniące konsumentów przed nieuczciwymi praktykami banków. Warto sprawdzić swoją umowę i, jeśli zawiera błędy, dochodzić swoich praw. W obliczu rosnącej liczby pozwów, banki mogą w przyszłości zmienić podejście do rozliczeń z klientami, ale na razie pozostaje droga sądowa.
