Sama choroba to często za mało, żeby zmienić kategorię wojskową

W ostatnim okresie temat kategorii wojskowej z całą pewnością zyskał na znaczeniu. Jeszcze do niedawna dla wielu osób była to tylko zapomniana literka w książeczce wojskowej – najczęściej „A” – nadana wiele lat temu. Służba wojskowa jawiła się jako czysto teoretyczny obowiązek albo wręcz relikt dawno minionych czasów. Jednak napięcia międzynarodowe i przede wszystkim wojna tuż za naszymi granicami w istotny i raptowny sposób zmieniły te przekonania.

Obecnie nasz kraj całkowicie otwarcie przygotowuje się na wypadek możliwego konfliktu zbrojnego z Rojsą. Media prześcigają się w informacjach o zakupach uzbrojenia, budowie sieci umocnień na wschodnich granicach oraz obowiązkowych szkoleniach wojskowych. Coraz więcej osób, które wiele lat temu przeszły kwalifikację wojskową i zostały przeniesione do pasywnej rezerwy, zaczyna się zastanawiać, czy przyznana im wiele lat temu kategoria wojskowa zachowała swoją aktualność i czy nadal są zdolni do służby wojskowej i gotowi na związane z nią wyzwania.

Jeżeli od czasu kwalifikacji stan zdrowia uległo pogorszeniu, to jedynym sposobem na zmianę przyznanej kategorii wojskowej jest samodzielne wystąpienie z wnioskiem do Wojskowego Centrum Rekrutacji i poddanie się badaniu przez komisję lekarską.

Jeśli jesteście Państwo zainteresowani zmianą kategorii wojskowej zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.

Pomożemy ocenić sytuację i doradzimy jakie kroki należy podjąć. Oferujemy kompleksowe wsparcie i reprezentację w procesie zmiany kategorii wojskowej. Pełny cennik oraz szczegółowe informacje znajdą Państwo TUTAJ.

Jak działają kategorie wojskowe?

Każda osoba, która w wieku 19 lat przeszła obowiązkową kwalifikację wojskową, otrzymała decyzję o przypisaniu jej jednej z czterech kategorii:

• A – w pełni zdolny do służby wojskowej,
  
• B – czasowo niezdolny do służby (tymczasowa kategoria nadawana np. w trakcie leczenia lub diagnostyki),
  
• D – niezdolny do służby w czasie pokoju,
  
• E – trwale i całkowicie niezdolny do służby, również w czasie wojny.
  

Te kategorie są przypisywane przez komisję lekarską na podstawie badania oraz przedstawionej dokumentacji medycznej. Ale komisja nie ocenia tylko ogólnego stanu zdrowia — kategoria “A” niekoniecznie musi oznaczać osobę całkowicie zdrową. Przyznanie takiej kategorii jest możliwe również w przypadku, w którym poborowy jest wprawadzie chory, ale przebieg choroby nie uniemożliwia realizacji obowiązków związanych ze służbą wojskową.

Komisje muszą opierać się na wykazie chorób i ułomności opublikowanym przez Monistra Obrony Nardowoej .Na niemal 90 stronach tego wykazu pogrupowano choroby i przypadłości, które mają znaczenie dla orzekania o zdolności do służby wojskowej. Komisje lekarskie przy wydawaniu orzeczeń są zobowiązane do opierania się na tym wykazie. Dlatego ich zadaniem jest nie tyle ocena samego stanu zdrowia, co zidentyfikowanie występujących chorób i przyporządkowanie ich do konkretnych pozycji wymienionych w wykazie MON. 

W jaki sposób komisja lekarska dokonuje oceny zdolności do służby wojskowej?

Wbrew pozorom komisja nie działa jak lekarz pierwszego kontaktu. Jej celem nie jest kompleksowe przebadanie pacjenta czy postawienie diagnozy, lecz sprawdzenie, czy dana osoba spełnia kryteria ujęte w wykazie chorób i ułomności. W orzeczeniu wskazuje, które konkretnie jednostki chorobowe z tego wykazu zostały stwierdzone – podając ich numery z wykazu. Jeżeli jakaś choroba nie została wymieniona w wykazie, to należy ją przyporządkować do innej, najbardziej zbliżonej ze względów medycznych.

Na wykazie nie ma np. złamania kręgosłupa, więc należy je przyporządkować do innej kategorii – np. złamania barku, które na wykazie już jest. Do każdej choroby z wykazu jest przypisana (najczęściej “na sztywno”) odpowiednia kategoria wojskowa – Komisje lekarskie nie mają więc w tym zakresie swobody. Przy klasyfikacji choroby często znaczenie ma jej przebieg. Przykładowo, niektóre choroby przy lekkim przebiegu dają kategorię „A”, a przy cięższym – „D” lub nawet „E”.

Dlatego tak ważne jest, żeby zrozumieć, że komisja nie kieruje się „zdrowym rozsądkiem” ani naszymi subiektywnymi odczuciami. Liczy się to, czy dane schorzenie można precyzyjnie zakwalifikować do pozycji z wykazu — i jakie są jego faktyczne objawy oraz wpływ na codzienne funkcjonowanie i możliwość realizacji obowiązków wojskowych.

Sama choroba to często za mało żeby zmienić kategorię wojskową

Wielu osobom wydaje się, że wystarczy przynieść dokumentację z rozpoznaniem choroby i kategoria wojskowa z automatu zostanie zmieniona na „D” albo „E”. Niestety, ale tak to nie działa.

Wykaz chorób, którym posługuje się komisja wojskowa, jest skonstruowany w taki sposób, że często ta sama choroba może zostać zakwalifikowana na kilka różnych sposobów – w zależności od tego, jak ciężki ma przebieg i jak wpływa na codzienne funkcjonowanie.

To często nie sam fakt zachorowania decyduje o kategorii, tylko konkretne objawy, ograniczenia i konsekwencje.

Przykładowo:

• Astma – w wykazie MON występuje w kilku wariantach. Osoba z lekką postacią, która nie wymaga leczenia codziennego, może dostać kategorię „A”. Ale ktoś, kto musi stale przyjmować leki i miewa duszności po wejściu na drugie piętro, może już trafić do kategorii „D” lub nawet „E”.
  
• Depresja – tu również możliwości są różne. Jeśli objawy są łagodne, nie przeszkadzają w pracy i nie wymaga leczenia szpitalnego – komisja może uznać, że osoba nadal jest zdolna do służby (kategoria „A”). Ale jeśli były hospitalizacje, myśli samobójcze albo trudności w codziennym funkcjonowaniu, wtedy możliwe jest orzeczenie „D” lub „E”.
  
• Cukrzyca – osoba z dobrze kontrolowaną cukrzycą typu II, która nie ma powikłań, może dostać „A” lub „B”. Ale już cukrzyca typu I z częstymi wahaniami cukru, problemami ze wzrokiem czy innymi powikłaniami, może prowadzić do kategorii „E”.
  
• Skolioza – samo stwierdzenie skrzywienia kręgosłupa nie wystarczy. Istotne są: stopień skrzywienia, obecność bólu, wpływ na wydolność fizyczną. Niewielka skolioza daje „A”, a ciężka, z zaburzeniami ruchomości czy bólem uniemożliwiającym normalne funkcjonowanie – „D” lub „E”.
  

Tak więc na przykład na pytanie o to do jakiej kategorii wojskowej kwalifikuje depresja można jedynie udzielić, że do kategorii “A”, “D” lub “E”. W zależności od jej postaci i przebiegu. 

Dokumentacja medyczna – najważniejszy dowód

Kiedy ktoś trafia na komisję wojskową, często liczy na to, że lekarze przeprowadzą dokładne badania i „sami zobaczą, co mi dolega”. Niestety – w praktyce wygląda to zupełnie inaczej.

Badania komisji wojskowej są krótkie i powierzchowne. Podczas krótkiego badania nie sposób jest określić wszystkich niezbędnych parametrów choroby.  W takim czasie nie da się przecież ustalić czy określić przebiegu wielu schorzeń – zwłaszcza tych, które dotyczą psychiki, układu oddechowego, metabolicznego czy neurologicznego. Komisje raczej rzadko też kierują na specjalistyczne badania. Właściwe udokumentowanie choroby leży więc po stronie wnioskodawcy.

To dlatego kluczowe znaczenie ma dokumentacja medyczna – czyli wszystkie wyniki badań, zaświadczenia, historie leczenia, wypisy ze szpitali i zaświadczenia od specjalistów. To właśnie z tych dokumentów komisja czerpie informacje o tym, jakie choroby występują, jak przebiegają i jakie mają skutki. Warto przy tym zaznaczyć, że w przypadku oceny zdolności do służby wojskowej są brane pod uwagę okoliczności, które nie należą do standardowych elementów zaświadczeń lekarskich, ponieważ mają ograniczone znaczenie w procesie leczenia.

Najczęściej dokumentacja wymaga odpowiedniego uzupełnienia. W przeciwnym razie, wszystkie okoliczności, które nie zostały odpowiednio wykazane dokumentami, zostaną pozostawione do “swobodnej oceny” komisji lekarskich, a te bywają bardzo surowe. Wniesienie odwołania w takim przypadku często mija się z celem, bo w tak krótkim terminie nie sposób jest zgromadzić wszystkich niezbędnych dokumentów i można tylko stanowczo nie zgodzić się z opinią komisji. 

Wniosek można wprawdzie złożyć ponownie, ale w takim przypadku brane pod uwagę są tylko zmiany, które zaszły od czasów ostatniego badania. Nie można po prostu ponownie złożyć takiego samego wniosku, tylko tym razem lepiej go uzasadnić. Dlatego do zmiany kategorii wojskowej należy się przygotować odpowiednio wcześniej i zawczasu skompletować wszystkie niezbędne dokumenty, co zdecydowanie zwiększy szanse powodzenia całego procesu.