W postępowaniu upadłościowym prowadzonym w trybie konsumenckim można wyróżnić 3 podstawowe etapy czy też kroki. Szczegółowe informacje na temat etapów postępowania upadłościowego znajdziecie Państwo w innym naszym wpisie: https://www.cno-legal.pl/etapy-upadlosci-konsumenckiej/. Na potrzeby tego artykułu można jednak wspomnieć, iż pierwszym krokiem jest złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości i oczekiwanie na jego rozpoznanie przez sąd. Po pomyślnym przejściu przez pierwszy etap, zakończony ogłoszeniem przez sąd upadłości konsumenckiej – pieczę nad postępowaniem zaczyna sprawować Syndyk, którego zadaniem jest spieniężenie majątku upadłego i ustalenie przyczyn niewypłacalności. Kulminacyjnym momentem postępowania upadłościowego – kończącym zarazem etap sądowy – jest zaś ustalenie planu spłaty. Niniejszy wpis będzie poświęcony właśnie temu zagadnieniu.
Plan Spłaty – co to takiego?
Plan Spłaty ustalany jest w treści Postanowienia, które wydaje Sąd prowadzący postępowanie upadłościowe. W tym Postanowieniu, na podstawie informacji zebranych przez Syndyka i biorąc pod uwagę jego rekomendacje – Sąd określa czy i w jakim stopniu upadły przyczynił się do powstania niewypłacalności lub do jej pogłębienia. Sąd określa także jakich wierzycieli posiada upadły, jak duże jest jego zadłużenie wobec każdego z nich oraz określa stopień ich zaspokojenia. Sąd ostatecznie decyduje przez ile miesięcy upadły będzie musiał spłacać swoich wierzycieli – oraz w jakiej kwocie będzie musiał to robić. Plan Spłaty można więc określić jako ostateczne, sądowe ukształtowanie harmonogramu spłat dokonywanych przez upadłego. Określona jest w nim kwota miesięcznej raty oraz liczba miesięcy, przez które upadły ma obowiązek dokonywać spłat. Skuteczne wykonanie Planu Spłaty kończy się oddłużeniem, a więc umorzeniem reszty zobowiązań.
Plan Spłaty – na ile jest ustalany?
Przepisy prawa upadłościowego są bardzo precyzyjne, jeśli chodzi o czas obowiązywania Planu Spłaty. Czas trwania Planu Spłaty określany jest przez Sąd jako liczba miesięcy.
W praktyce – Sądy najczęściej ustalają Plan Spłaty na 36 miesięcy, czyli 3 lata. Dzieje się tak w sytuacjach typowych, powszechnych, gdy nie sposób zarzucić upadłemu szczególnych naruszeń w związku z doprowadzeniem do niewypłacalności.
Gdy jednak zadłużenie powstało z winy umyślnej upadłego, bądź przez rażące niedbalstwo upadłego – Sąd może przedłużyć okres planu spłaty od 36 miesięcy na maksymalnie 84 miesiące, tj. 7 lat. Dzieje się tak w sytuacjach, gdy upadły w sposób rażący naruszał zasady starannego działania, szczególnie gdy zaciągał kolejne zobowiązania w chwilach, w których powinien wiedzieć, że nie ma szans ich uregulować.
Gdy Sąd analizuje kontekst w jakim powstało zadłużenie, bierze pod uwagę stosunek upadłego do zaciągniętych zobowiązań, próby spłaty, możliwość rozwiązań alternatywnych od zaciągania kolejnych zobowiązań.
Co istotne – do Planu Spłaty Sądy włączają koszty postępowania upadłościowego w pełnym zakresie. To znaczy, że upadły nie będzie musiał dodatkowo spłacać kosztów postępowania.
Należy pamiętać, że to Sąd ustala w jaki sposób zakończy się postępowanie upadłościowe. Sąd nie jest związany zdaniem Syndyka, upadłego ani wierzycieli. Kluczem do satysfakcjonującego zakończenia postępowania upadłościowego jest przede wszystkim szczerość i dobra współpraca z Syndykiem. Z praktyki naszej Kancelarii wynika, że Sądy w większości przypadków przychylają się do zdania Syndyka wyrażonego w Projekcie Planu Spłaty.
Czy plan spłaty zawsze jest ustalany?
Postępowanie upadłościowe może się zakończyć oddłużeniem bez ustalania planu spłaty. Jest to sytuacja przewidziana dla osób w naprawdę ciężkiej sytuacji życiowej, bez jakichkolwiek perspektyw na zmianę swojej sytuacji. Tyczy się to zwłaszcza osób starszych, osób schorowanych czy też szczególnie dotkniętych przez los. Umorzenie zobowiązań bez ustalania planu spłaty rozpatrywać należy jednak raczej w charakterze wyjątku. Sądy sięgają po tego rodzaju rozwiązanie w sytuacjach wyjątkowych.
Zdarzają się sytuacje, w których upadły celowo doprowadził do swojej niewypłacalności. Mowa na przykład o ukrywaniu swojego majątku, zaciąganiu kolejnych kredytów, chwilówek i pożyczek pomimo świadomości, że nie uda się upadłemu ich spłacić czy wyzbyciu się majątku poprzez sprzedaż nieruchomości czy wyprzedanie udziałów w spółce. Wówczas Sąd umorzy postępowanie upadłościowe bez oddłużenia. To znaczy, że upadły zostanie pozostawiony z całym zadłużeniem a postępowanie nie przyniesie żadnych skutków.
Plan Spłaty – co oznacza dla upadłego?
Ustalenie Planu Spłaty zwykle rozpatrywać należy jako sukces upadłego. Oznacza to bowiem, że znajduje się on na “ostatniej prostej” do oddłużenia. Ustalenie Planu Spłaty jest także dla upadłego sytuacją bardzo wygodną. Sąd jasno i precyzyjnie wskazuje kolejne kroki, które należy podjąć, aby móc zacząć życie z czystą kartą – bez długów. Sąd w Planie Spłaty określa wysokość rat i wierzycieli, którym poszczególne raty przypadną.
Plan spłaty – przykładowa treść
Przykładowo, przy Planie Spłaty ustalonym na 36 miesięcy Sąd może ustalić następującą treść Planu Spłaty:
“Upadły przeznaczać będzie miesięcznie kwotę 400,00 złotych, przez 36 miesięcy na rzecz wierzycieli w następujący sposób:
- Raty od 1 do 10 – kwota 400,00 zł na rzecz Skarbu Państwa z tytułu kosztów postępowania, oraz 200,00 zł na rzecz Syndyka z tytułu jego wynagrodzenia.
- Raty od 11 do 36 – 100,00 zł na rzecz wierzyciela A; 100,00 zł na rzecz wierzyciela B; 100,00 zł na rzecz wierzyciela C; 50,00 zł na rzecz wierzyciela D; 50,00 zł na rzecz wierzyciela E.”
Podsumowanie
Ustalenie Planu Spłaty jest środkiem do celu – jakim jest uzyskanie oddłużenia. Dla upadłego jest to sytuacja niezwykle korzystna. Zadłużenie zostaje przez Sąd rozbite na miesięczne raty, w wysokości odpowiadającej możliwościom majątkowym upadłego. Wykonanie planu spłaty, a więc spłata wszystkich przewidzianych w nim rat skutkuje umorzeniem długów upadłego. Sumienne wykonanie Planu Spłaty zawsze skończy się oddłużeniem. Plan Spłaty umożliwia także upadłemu namacalnie zobaczyć swoją sytuację i precyzyjnie nakreślić przyszłość. Taka stabilność jest każdemu dłużnikowi potrzebna.
